مدیرعامل شرکت بازرسی کیفیت و استاندارد ایران با اعلام زیرزمینی شدن تولید قطعات خودرو افزود: از تعداد دو هزار و چهارصد و چهل نمایندگی فعال در کشور فقط 20 نماینده در کشور هستند که در سطح رتبه‌ی اول هستند و به مردم خدمات رضایت بخشی را ارائه می‌کنند. در موتوتلهمراه ما باشید.
در حال حاضر 9.9 درصد از مردم رضایت کافی از خدمات پس از فروش و نمایندگی‌های فروش خودروی خود ندارند. با این وجود مدیر کل خودرو و نیروی محرکه‌ی وزارت صنعت، معدن و تجارت اعتقاد دارد که این توقع مردم است که بالا رفته است و سطح خدمات پس از فروش خودروها در مقایسه با 10 سال پیش داری پیشرفت بسیار زیادی است؛ اما کارشناس صنعت خودرو آقای فربد زاوه می‌گوید: علت افزایش مراجعات به تعمیرگاه‌ها، پایین بودن کیفیت قطعات است. مردم در قبال پولی که پرداخت می‌کنند حق دارند متوقع باشند. حتی تعمیرکاران چه مجاز و چه غیرمجاز هم این مسئله را تایید می‌کنند و می‌گویند: مراجعات بسیار زیادی از صاحبان خودروهای صفر دارند و بخش زیادی از این مراجعات به خاطر قطعات معیوب و بی‌کیفیت است. از طرف دیگر با صحبت با عضو سابق هیات مدیره‌ی انجمن قطعه سازان، این عضو چنین بیان کرد: محصولات تولید داخل کشور دارای شناسنامه هستند و کیفیتشان کنترل می‌شود. باید از خودروسازان بپرسید که چرا با قطعات مرغوب تر رابطه‌ی بهتری ندارند؟
تا دلتان بخواهد مراجعات خودروی صفر داریم.
این جمله را یکی از تعمیرکاران شرق تهران بیان می‌کند. در صحبت‌هایی که با چند تن از تعمیرکاران تهرانی شده است این تعمیرکاران بیان می‌کنند: اکنون دیگر مانند گذشته نیست که ماشین‌های صفر به تعمیرگاه احتیاج نداشته باشند. حسن امینی دراین‌باره می‌گوید: مدل‌های پژو 405 و پژو پارس بیشترین خودروهایی هستند که به تعمیرکار نیاز دارند. صفحه کلاج های این خودروها از همان روز و اول مشکل‌دارند. خودروهای رانای صفر هم عموما برای تسمه دینامشان به سراغ تعمیرکاران می‌آیند. اکنون سوال این است که چرا صاحبان این خودروها به سراغ نمایندگی‌های خودروهای خود نمی روند؟ تعمیرکاران معتقدند علت این امر این است که مردم نسبت به عملکرد مکانیک‌های حاضر در نمایندگی‌های خودرو رضایت ندارند. مردم برای یک مشکل خودروی خود بارها مراجعه می‌کنند ولی مشکلشان حل نمی‌شوند. کارشناس صنعت خودرو، آقا فربد زاوه در این زمینه می‌گوید: این یک واقعیت تلخ است. زمانی یکی از افتخارات مدیرعامل ایران‌خودرو دادن این وعده بود که: به زودی تمهیداتی می‌اندیشیم که خودروهای فر تا پیمودن 10 هزار کیلومتر به تعمیرکار نیاز پیدا نکنند.
مدیرعامل شرکت استاندارد و بازرسی کیفیت گفت: چیزی کمتر از یک دهم درصد نمایندگی‌های فروش و نمایندگی‌های خدمات پس از فروش از نظر تامین رضایت مشتریان و عملکرد در سطح یک قرار دارند. اشکان گلپایگانی این‌طور ادامه داد که بر اساس بررسی‌ها از میان 2440000 نمایندگی موجود در کشور که به کار فروش و خدمات پس از فروش مربوط به 39 خودروساز کشورمان می‌پردازند، فقط بیست نمایندگی هستند که در سطح رتبه‌ی اول قرار می‌گیرند. وی افزود: با در نظر گرفتن برنامه‌های وزارت صنعت، معدن و تجارت و همین طور با توجه به هدف‌گذاری‌هایی که برای سال آتی در نظر گرفته شده است، بیشتر از 35 درصد نمایندگی‌های فروش و خدمات پس از فروش شرکت‌های خودروسازی باید در رتبه‌ی یک قرار بگیرند. این‌ها در حالی بیان می‌شود که مدیر کل خودرو و نیرومحرکه‌ی وزارت صنعت، معدن و تجارت در زمینه‌ی بحث رضایتمندی مشتریان اظهار کرد: در سال 95 بیشتر از یک میلیون و پانصد هزار نفر از مشتریان از نظر رضایتمندی خدمات پس از فروش مورد ارزیابی قرار گرفتند که میزان 9.68 درصد از آن‌ها از این خدمات راضی بودند. که میزان 2 واحد افزایش امتیاز را نسبت به گذشته نشان می‌دهد.
البته این آمارها که توسط شرکت بازرسی کیفیت و استاندارد منتشر شده است برای برخی خوشایند نبوده است. مدیر کل خودرو و نیروی محرکه‌ی وزارت صنعت، معدن و تجارت با تاکید بر این موضوع که خدمات پس از فروش با 10 سال قبل قابل قیاس نیست، افزود: به این دلیل که مردم مدل‌ها و تنوع کالای برندهای خارجی را مشاهده می‌کنند،سطح توقعشان از خودروسازان داخلی بالا رفته است. امیرحسین قنائی در این خصوص گفت: شیب رضایت مشتریان با شیب افزایش کیفیت خودروها برابر نیست، به همین علت مشتریان از خودروی خود و قطعه‌های آن رضایت مندی کافی ندارند. وی با اشاره به این که نمایندگی‌ها نباید به هیچ‌وجه خودروی معیوب به مشتریان تحویل بدهند، افزود: در 5 سال گذشته، خریداران از عیب‌های حیاتی، زیربنایی و حساس در خودروهای خود شکایت داشتند ولی اکنون با توجه به بالا رفتن توقعات، مشتریان از چیزی مثل صدای اضافی در خودروی خود شکایت می‌کنند و این دو مورد از عدم رضایت‌مندی قابل‌مقایسه با یکدیگر نیست. وی در ادامه چنین گفت: بعضی اوقات خریداران به موقع به خودروهای خود رسیدگی نمی‌کنند و در نهایت به وجود آمدن عیوب و ایرادات را در خودروی به تقصیر تولیدکنندگان می‌دانند.
هنگامی که این موضوع با فربد زاوه در میان گذاشته شد این کارشناس صنعت خودرو چنین گفت: مردم حق دارند به ازای پول‌های زیادی که هزینه می‌کنند، متوقع باشند. زمانی که مشتریان خودرویی را در حد نو یا صفرکیلومتر می‌خرند ولی پایین بودن کیفیت قطعه‌های این خودروها آن‌ها را مجبور می‌کند بارها و بارها به نمایندگی‌های خدمات پس از فروش یا تعمیرگاه‌ها مراجعه کنند. این قطعات معمولا یا به درسی کار نمی‌کنند و با عمر کوتاهی دارند. قطعات خودروها که از آسمان بر روی آن‌ها سوار نمی‌شود! آقای زاوه ادامه داد: اکنون محصولات داخلی ما کیفیت پایین و خدمات پس از فروش نام مناسب را در کنار هم ارائه می‌دهند. حتی بسیاری از خودروهای محبوب داخلی هم قطعات کمیابی دارند و یا قطعات آن‌ها بسیار گران‌قیمت است. بدترین حالت هم این است که در برخی از موارد، مکانیک‌ها و تعمیرکاران حاضر در نمایندگی‌های پس از فروش از دانش مورد نیاز برخوردار نیستند و مشتریان ناچارند چندین بار برای یک مشکل تکراری به آن‌ها مراجعه کنند.
مورد استفاده قرار دادن قطعه‌های کم کیفیت هم یکی از عامل‌هایی است که باعث می‌شود خودروهای ساخت داخل بارها و بارها به مراجعه به تعمیرگاه‌ها مجبور شوند «بررسی ها این موضوع را نشان داده است که  قطعه سازان زیر پله ای هم در سطح شهر وجود دارند که  به تولید قطعات بی کیفیت روی آورده اند» رئیس اتحاده ی تعمیرکاران خودرو ضمن خبر دادن از این موضوع این چنین ادامه داد: بی‌کیفیت بوده قطعات خودرو، روغن و سخت همگی دست به دست هم داده‌اند تا متأسفانه از تعمیرگاه‌ها خروجی مطلوبی بیرون بیاید. بنا به گفته‌ی وی، متأسفانه قطعه‌هایی که در داخل کشور تولید می‌شوند، کیفیت مورد نیاز را ندارند که البته بخشی از قطعات را شامل می‌شود.  باید از خودروسازان داخلی بپرسید که چرا قطعات بی‌کیفیت می‌خرند.
عضو اسبق هیات مدیره‌ی انجمن قطعه سازان می‌گوید تولیدات داخلی دارای شناسنامه هستند. آقای بهرام شهریاری در این خصوص این‌چنین می‌گوید که: تمامی مراحل ساخت قطعه‌های تولید کشور، چک می‌شود. پس از آن بازرسین خبره این قطعات را ز نظر کیفی، کنترل می‌کنند و اگر قطعه از این نظر مورد تایید قرار گرفت آنگاه وارد مرحله‌ی تولید می‌شود. با این اوصاف اگر باهم خودروسازان قطعات بی‌کیفیت خریداری می‌کنند بهتر است علت این کار را از خودشان بپرسیم. آقای شهریاری در خصوص قطعاتی که در داخل تولید نمی‌شوند و وارداتی هستند هم چنین گفت: شرایط هرج مرجی در دولت قبلی باعث شد یک عده تحت عنوان قطعه ساز به کشور چین بروند و بی‌کیفیت‌ترین قطعات ممکن را به کشورمان وارد کنند. از آنجایی که کنترل کیفیتی چندانی بر روی قطعات واردشده به کشور وجود ندارد، قطعات قاچاق بی‌کیفیتی در بازار کشورمان وجود دارد. یک راه حل مناسب برای نجات بازار این قطعات " ثبت کد رهگیری" است.
رئیس هیات مدیریه ی قطعه سازان هم در مورد این موضوع گفت: ما قطعه سازان دارای شناسنامه و اسناد مهندسی با خودروسازان هستیم که نشان می‌دهند قطعه کنترل شده باشد. بنابراین قطعه‌ی معیوب از مسیر قطعه ساز به دست خودروسازان نمی‌رسد. آقای رضایی تاکید داشت: البته گروه خودروسازی هم باید د رزمان مونتاژ قطعات دقت لازم را به کار گیرد. با این که بعد از تولید هم خودرو، چک می‌شود تا به دست مشتریان برسد. اگر قطعاتی که بر خودرو سوار می‌شوند کنترل گردند، مشکلات قطعه‌های معیوب هم شناسایی می‌گردد. رضایی ادامه داد: متاسفانه قطعات ما وارد بازار می‌شوند، بعد قطعه‌های بی‌کیفیت در داخل آن می‌گذارند و در نهایت به تعمیرگاه‌ها می‌دهند. آقای رضایی گفت: کیفیت قطعات مشخص شده است و برای هر کدام از آن‌ها شناسنامه داریم. کیفیت افزایش یا ته است و مهارت هم بالاتر رفته ولی قیمت طبق شرایط تورمی بالاتر رفته است.
حل معضل قطعات بی‌کیفیت و معیوب
وزارت صنعت در این زمینه دست به تشکیل چندین حوزه زده است که برای دوازده قطعه یدکی که در داخل کشورمان تولید می‌شوند،کد رهگیری و کد شناسایی در نظر گرفته شود. اخیرا نیز این کد بندی برای هر 12 قطعه، نهایی گشته و در سامانه‌ی مربوطه ثبت خواهد شد. وی این موضوع را نیز بیان کرد که قطعه‌های برگشت داده‌شده در سه مرحله کنترل می‌شوند و قطعات معیوب از چرخه‌ی تولید خارج می‌گردد. ای مقام همچنین افزود: قطعات برگشتی اول از همه در خط تولید شناسایی می‌شوند، دومین مرحله‌ی شناسایی آن‌ها در هنگام سوارشدن بر روی خودرو است سومین مرحله هنگامی است که قطعه در بازار مصرف برگشت می‌خورد. آقای شهریاری، عضو سابق انجمن قطعه سازان نیز در این زمینه چنین گفت: داشتن کد رهگیری برای قطعات الزامی است. و این تنها راه حل عملیاتی برای سرو سامان دادن اوضاع قطعات خودرو است. با استفاده از کد رهگیری هم قطعه‌های نامرغوب را می‌توان رهیابی کرد و هم می‌توان به وضعیت قاچاق قطعات چینی سر و سامان داد.
یکی از مشکلات بزرگی که در کشور ما بر سر راه خریداران قرار دارد این است که متولی مصرف‌کننده نداریم. اگر مسئله‌ای در فرآیند خریداری خودرو گریبان‌گیر مصرف‌کنندگان شود، هیچ نهادی به آن‌ها پاسخ‌گو نیست. شهریاری در این خصوص افزود: در بهترین حالت ممکن سازمان حمایت از مصرف‌کنندگان، نامتوازن بودن قیمت‌ها در سطح بازار را کنترل و بررسی می‌نماید و این سازمان برای بررسی وضعیت کیفیت محصولات داخلی برنامه‌ی خاصی ندارد. شاید این موضوع در مورد تمامی صنف‌ها در کشورمان صدق کند اما صنعت خودرو بیشتر از هم صنف دیگری به سازمان یا نهادی برای حمایت از مصرف‌کنندگان نیاز دارد. چرا که خودروهای ساخت داخل با قیمتی بسیار بالا و درعین‌حال کیفیتی نه چندان مطلوب به دست مردم می‌رسد و خدمات پس از فروش آن‌ها هم، تکلیفش روشن است.