اتحادیه‌ی بین‌المللی وسایل نقلیه‌ی موتوری، جدید‌ترین آمار مربوط به تولید جهانی را اعلام کرد که بر اساس آن کشور ما دارای بالاترین درصد از نظر رشد تولید خودرو در میان تمامی کشورهای مدعی این صنعت در دنیا قرار گرفته است. با موتوتل همراه باشید.

بر اساس اعلام این اتحادیه، در سال 2016 در ایران در مجموع یک میلیون و 164 هزار و 710 دستگاه تولیدشده که باعث شده میزان تولید این صنعت در مقایسه با سال 2015 به میزان 18.6 درصد افزایش پیدا کند. علاوه بر این بر طبق آمار مربوط به سال 2016 میلادی، صنعت خودروسازی ایران موفق شده در مقام هجدهم دنیا قرار بگیرد. در طول سال‌های گذشته رتبه‌ی یازدهم نیز در کارنامه‌ی صنعت خودروی ایران به ثبت رسیده بود.

به هر حال بر اساس آمارهای اعلام‌شده، سهم کشورمان از مجموع تولید جهانی در طول سال‌های گذشته بیش از 1.2 درصد بوده است. در طول سال‌های گذشته از کل خودروهای ساخته‌شده در کشور، حدود یک میلیون و صد هزار دستگاه خودرو به محصولات سواری تعلق دارد، مابقی 91 هزار دستگاه خودروی باقی‌مانده نیز به خودروهای تجاری مربوط است. با این که در گزارش اعلام‌شده از پرتیراژترین خودروهای ایرانی نام‌برده نشده است اما آمارهای داخلی نشان می‌دهد محصولاتی ماند پراید، پژو 405 و پژو 206 بیش‌ترین سهم را در تبدیل شدن ایران به رتبه اول رشد تولید خودرو در جهان داشته‌اند. البته کشور ما در حالی در این جایگاه قرار گرفت که بزرگ‌ترین تولیدکننده‌ی خودروی جهان یعنی چین، در سال 2016 به میزان 14.5 درصد افزایش را تجربه کرده است و دیگر کشور رقیب یعنی ترکیه نیز با 9.4 درصد رشد تولید، در جایگاه سوم قرار گرفته است.

مجموع تولید خودرو در دنیا بر اساس آمار اعلامی در سال 2016، به حدود 95 میلیون دستگاه رسیده است که سهم سواری‌های آن به 72 میلیون دستگاه رسیده است و مابقی یعنی 23 میلیون دستگاه نیز به خودروهای تجاری مربوط است. بر این اساس، تولید خودرو در سال 2016 در جهان در مقایسه با سال 2015، به میزان 4.5 درصد بیشتر شده است که بیش‌ترین سهم از تیراژ آن به خودروهای چینی و پس از آن به خودروهای آمریکایی و در نهایت به خودروهای ژاپنی مربوط است. طبق آمارهای اعلام‌شده، کشور چین با تولید 28 میلیون و 118 هزار دستگاه خودرو در جایگاه نخست، کشور آمریکا با تولید دوازده میلیون و 198 هزار دستگاه در جایگاه دوم و کشور ژاپن هم با تولید 9 میلیون و 204 هزار دستگاه خودرو در سومین رتبه قرار گرفته است؛ اما کشورمان چگونه توانسته رتبه‌ی نخست را به دست آورد؟

در واقع خودروسازان کشورمان در حالی موفق شدند بیش‌ترین رشد تولید را از نظر درصدی در سال 2016 به دست آوردند که با چالش‌های بزرگی مانند کمپین عدم خرید خودروی صفر و همین طور دست نگه‌داشتن بخشی از مشتریان به انتظار بازار پساتحریم دست و پنجه نرم می‌کردند. بازار خودرویی کشورمان به دلایلی در وضعیت رکود قرار داشت و بر اساس آن، خودروسازان داخل کشور نمی‌توانستند فنر تولید را هم رها کنند. رکود به وجود آمده به خاطر دلایلی مثل کم شدن قدرت خرید مردم در کنار بالا بودن قیمت خودروها بود، ضمن این که یک دلیل پررنگ دیگر هم داشت: انتظار مردم برای واردات خودروهای ارزان و باکیفیت خارجی در پسابرجام. در حقیقت مشتریان داخلی انتظار داشتند پس از اجرایی شدن برجام، خودروهای قدیمی‌(به ویژه خودروهای زیر 50 میلیون) جای خود را به خودروهای جدید بدهند؛ از این رو بسیاری از افراد خرید خودرو را به بعد از روشن شدن این مسائل موکول کرده بودند. علاوه بر این کمپین پر حاشیه‌ی نخریدن خودروی صفر نیز موضوع دیگری بود که سایه‌ی سنگینی بر بازار داخلی خودروی انداخته بود و رکود سنگینی بر آن تحمیل کرد. کمپین نخریدن خودروی صفر در سال 94 و در بستر شبکه‌های اجتماعی جان گرفت، این پدیده به طور مستقیم بر بازار خودرویی کشور اثر منفی گذاشت و در طول چند ماه حیات خود، توانست مشتریان زیادی را از خرید خودروی داخلی منع کند و در پی آن، عرصه را به شرکت‌های خودروساز تنگ کرد و شرایط آن‌ها را از نظر تولید کم کرد. به هر حال این اتفاقات در کنار هم سبب شد در سال 2015 میلادی، حتی با وجود کم شدن فشار تحریم‌های بین‌المللی، با مسائل جدید روبرو شود و نتواند به طور کامل عرض اندام کند.

بر این اساس، می‌توان گفت بزرگ‌ترین دلیل این که صنعت خودرویی کشورمان موفق شد به  جایگاه نخست در رشد تیراژ خودرویی دست یابد، کم شدن تولید در سال 2015 و ضعیف بودن پایه‌های تولید در مقایسه با بقیه‌ی خودروسازان دنیا بوده است. به نوعی می‌توان این افزایش 18.6 درصدی را به ضعف پایه‌های تولید در سال 2015 و علاوه بر آن، مرتفع سازی نسبی چالش‌ها و ضعف‌های تأثیرگذار بر تولید در سال گذشته‌ی میلادی مرتبط دانست. نکته‌ی جالب‌توجه دیگر این است که در فهرست خودروهای دارای بیش‌ترین سهم در این 18.6 درصد افزایش تولید، تولیدات کم کیفیت و قدیمی پررنگ‌تر از بقیه ظاهرشده‌اند و کمتر اثری می‌توان از خودروهای به‌روز و جدید درمیان آن‌ها ‌یافت؛ به عبارت دیگر، جایگاه نخست به دست آمده در حالی نصیب خودروسازان ایرانی شده است که آن‌ها تقریبا محصول به‌روز و باکیفیتی عرضه نکرده‌اند. درحالی‌که کشورهای چین،‌ترکیه و ایالات‌متحده که کشورهای مدعی در صنعت خودرو هستند، هرچند از نظر تیراژ در رتبه پایین‌تری نسبت به کشور ما قرارگرفته‌اند اما در طول سال گذشته‌ی میلادی باکیفیت‌ترین و جدیدترین خودروها را تولید کرده‌اند. به هر حال با توجه به قراردادهای منعقدشده در پسابرجام، امید است خودروسازی کشورمان بتواند در سال‌های آتی به تدریج تغییر کند و رفته‌رفته محصولات جدیدی به جای مدل‌های قدیمی و بی‌کیفیت ارائه دهد. هم اکنون تولید محصولات جدیدی از طرف شرکت‌هایی مانند فولکس‌واگن، رنو و پژو در کشورمان قطعی شده است و بر این اساس، چهره‌ی خودروسازی کشور در سال‌های آینده زیباتر خواهد شد. بی‌شک اگر روند حضور برندهای خارجی در خودروسازی‌های ایرانی متوقف نشود و حتی تسریع یابد، در سال‌های آینده در کنار افزایش تیراژ، شاهد رشد کیفی خودروهای تولید داخل خواهیم بود.