سلام. امروز کدهای روی قوطی روغن موتورو براتون شرح میدیم. اینجا نوشته 5w30 و روش نوشتنش دوبخشیه. 5دابلیو و سی .  این عدد به عملکرد روغن در دمای 100 درجه‌ی سانتیگراد اشاره داره و این عبارت هم به عملکرد روغن در زمانی که سرده مربوط میشه. بیاین ابتدا به عدد 30 بپردازیم. برای مثال: روغنی که دماش 100 درجه سانتیگراده، درون دستگاهی بنام ویسکومتر ریخته میشه. روغن درون ویسکومتر ریخته شده و از درونش عبور میکنه و ویسکومتر تایم میگیره. بسته به زمانی که روغن عبور میکنه، عددی روی ویسکومتر نمایان میشه. این عدد طبق استاندارد SAE تعریف میشه. در دمای 100 درجه هرچقدر سرعت عبور روغن کمتر باشه، عدد SAE بیشترو هرچقدر سرعت عبورش بیشتر باشه، عدد SAE کمتر میشه. این موضوع به ویسکوزیت یا گرانروی روغن مربوطه. هرچقدر روغن سریعتر از ویسکومتر عبور کنه، گرانروی روغن کمتره و هرچقدر سرعت عبورش کمتر باشه، گرانروی روغن بیشتره, یعنی سفت‌تره.
اگر شل باشه، سریعتر رد میشه و اگر سفت باشه، دیرتر رد میشه. ویسکوزیته هم یعنی غلضت روغن.
در روغن نمونه‌ی ما، گرانروی یا ویسکوزیته 30 هست که در دمای 100 درجه‌ی سانتیگراد محاسبه شده. اعداد مضرب 10 روی روغن این چهارتا هستند. این اعداد SAE یا استاندارد جهانی هستند. دستگاه ویسکومتر بر حسب مقیاس جهانی اندازه میگیره. و دلیل اینکه در دمای 100 درجه سانتیگراد آزمایش میشه اینه که ، 100 مقدار دمای میانگین کارکرد موتورهاست . ولی همونطور که میدونید روغنها در دمای متفاوت، عملکردی متفاوت دارند. یعنی ویسکوزیته‌شون عوض میشه. نمودار نشون میده همه‌ی اعداد در شرایط 100 درجه محاسبه شدند. پس شرایط روغن به این دما وابسته است. اگر میانگین دما رو کاهش بدیم، روغن تمایل داره سفت بشه. هرچقدر موتور داغتر بشه، ویسکوزیته یا غلظتش کمتر میشه. هرچقدر موتور سردتر بشه، ویسکوزیته بیشتر میشه. پس هم عدد رقیق و هم عدد غلیظ بر حسب واحد SAE که مخفف "انجمن مهندسین اتومبیله" تعریف میشن. مشکل اینجاست که در ماشینهای امروزی در شروع کارکرد موتور, نیاز داریم روغن رقیق باشه و بسرعت در موتور بجریان بیفته و بخوبی همه‌ی قطعاتو روغنکاری کنه. مشکل غلیظ بودن اینه که بخشهایی از موتور که نیاز به روغنکاری به محض استارت زدن موتور دارن، بخوبی روانکاری نمیشن. پس زمانیکه موتور ماشین سرده، روانکاری خوب انجام نمیشه ولی کم‌کم بهتر میشه. اگر حرارت کمتر بشه، روغن غلیظتر میشه.  زیبایی طراحی روغن‌موتورِ چنددرجه‌ای اینه که ترکیبات شیمیایی باعث میشن که در شرایط سرد مثل SAE 5 رفتار کنه. الان که دما سرده، روغن رقیقه. پس در زمان استارت موتور، روغن براحتی بجریان میفته و روانکاری رو انجام میده. ولی با رسیدن به دمای بالا، همانند SAE 30 رفتار میکنه ولی مقاومتش بالاست و بیش از حد رقیق نمیشه. چون اگر زیاد رقیق بشه، خاصیت روانکاری خودش رو ازدست میده و موتور فرسوده میشه. در این عبارت حرف W  بیانگر وینتِر یا زمستانه. پس این روغن در شرایط سرد زمستانی کاربرد داره. و البته عدد دوم نشون میده که روغن تا 100 درجه هم مقاومت نشون میده. پس میبینین که در فصل سرما مثل SAE 5 و در شرایط داغ مثل  SAE 30 رفتار میکنه. همچنین به اعداد زیر هم مربوطه. همه‌ی اعداد مربوط به روغن با این روش نوشته میشن. اعداد مربوط به ویسکوزیته‌ی روغن همیشه شامل شرایط کارکرد در 100 درجه سانتیگراد، حرف دابلیو و شرایط کارکرد در دمای سرده. ولی روغنهایی هم داریم که فقط نوشته SAE 30 .
خب اینجا منظورش اینه که این روغن در 100 درجه‌ی سانتیگراد تست شده و برمبنای استاندارد SAE عددش 30 هست. عددی در ابتداش نمیبینیم, یعنی این روغن در دمای سرد بازده‌ی مناسبی نداره. فقط در دمای 100 درجه تست شده و خوب کار میکنه. یعنی برای لوازمی مثل ماشین چمن‌زنی بکار میره که موتورهای ساده‌ای دارند, یعنی لوازمی که در آغاز استارت، قطعات زیادی برای روانکاری ندارند. همچنین معمولاً در زمستان کسی از ماشین چمن‌زنی استفاده نمیکنه.  نه فقط چمن‌زن، بلکه دستگاه‌های دیگری هم مثل اره‌موتوری وجود دارند. خودروسازان مختلف، برای موتورهاشون روغنهای خاصی رو توصیه میکنن. این انتخاب به طرز مهندسی موتورها مرتبطه و مهندسین بهترین گزینه رو سفارش میکنن. برای مثال در موتورهای توربوشارژ یا سوپرشارژ به محض استارت زدن روغن باید سریع به توربو یا سوپرشارژ برسه. برای این منظور روغن باید بسیار رقیق باشه. همچنین اگر موتور تاپیت‌های روغنی داره، درصورت غلیظ بودن روغن، این قطعات بخوبی روانکاری نمیشن و مشکل ایجاد میشه. پس باید کتابچه‌ی راهنمای وسیله‌ی نقلیه‌ی خودتونو ببینین و روغن مناسب موتورش رو شناسایی کنین. مرسی که تماشا کردین.